Βουλιάζουν στα ελλείμματα οι κλάδοι υγείας, καθώς κυκλώματα επιτήδειων έχουν στήσει το δικό τους «πάρτι» και λυμαίνονται τα ασφαλιστικά ταμεία. Η ραγδαία επιδείνωση των ελλειμμάτων – άνω των 3 δισ. ευρώ – προσφέρει άλλοθι στην κυβέρνηση για να προχωρήσει στην εξίσωση προς τα κάτω των παροχών!
Στόχος είναι σε επόμενη φάση η επέκταση του «μοντέλου» ΙΚΑ, που θα οδηγήσει σε μείωση έως και 50% των παροχών σε χρήμα (επιδόματα) και περικοπή των παροχών σε είδος (νοσοκομεία, γιατροί). Σε... αναμμένα κάρβουνα κάθονται οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι εργαζόμενοι σε ΔΕΚΟ, αλλά και οι τραπεζοϋπάλληλοι, οι οποίοι έχουν πιο ευνοϊκό καθεστώς στους κλάδους υγείας συγκριτικά με το ΙΚΑ.
Ενδεικτικό της κατάστασης είναι πως το 2008 αναμένεται να «κλείσει» με έλλειμμα 1,5 δισ. ευρώ στον κλάδο υγείας του ΙΚΑ, 750 εκατομμυρίων στον ΟΠΑΔ (για το Δημόσιο), 700 εκατομμυρίων στον κλάδο του ΟΓΑ και 85 εκατομμυρίων στον Οργανισμό Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελματιών (ΟΑΕΕ). Φαίνεται πως στο ασφαλιστικό σύστημα ισχύει το κάθε πέρσι και καλύτερα, καθώς μέσα σε μόλις 12 μήνες τα ελλείμματα των κλάδων υγείας αυξήθηκαν κατά 50%.
Βασική αιτία για τη ραγδαία επιδείνωση των οικονομικών των κλάδων υγείας είναι η αδυναμία της κυβέρνησης να περιορίσει τις σπατάλες. Υπολογίζεται πως το ένα τρίτο των δαπανών των κλάδων – δηλαδή κοντά στα 2,8 δισ. ευρώ – είναι αποτέλεσμα τεχνητής ζήτησης και σε καμία περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στις πραγματικές ανάγκες των εργαζομένων και των συνταξιούχων.
Ενδεικτικό των διαστάσεων που έχει πάρει η σπατάλη είναι πως μέσα σε μόλις μία διετία οι δαπάνες γι
α την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη αυξήθηκαν κατά 27%. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται σε σημαντικό βαθμό στην άνοδο - ρεκόρ – της τάξης του 42% – που σημείωσαν οι δαπάνες για τη φαρμακευτική περίθαλψη.
Ιστορίες τρέλας
Όπως έχει γράψει το «Π», στα ταμεία καταγράφονται ιστορίες καθημερινής τρέλας, που οφείλονται στη στενή «συνεργασία» γιατρών, φαρμακοποιών, εταιρειών αλλά και ασφαλισμένων! Είναι χαρακτηριστικό πως υγιέστατοι ασφαλισμένοι παίρνουν... αναπηρικά καροτσάκια, ανύπαρκτοι ασθενείς «χρεώνονται» φάρμακα και ακριβές ιατρικές εξετάσεις και εργαζόμενοι δανείζουν το βιβλιάριό τους σε συγγενικά και φιλικά πρόσωπα!
Μέσα σε αυτό το αλαλούμ η κυβέρνηση προσανατολίζεται στην επαναφορά της λίστας φαρμάκων, σε μια απέλπιδα προσπάθεια να περιορίσει τις δαπάνες. Δεν είναι τυχαίο πως ήδη υπάρχουν φάρμακα τα οποία χαρακτηρίστηκαν... life style (όπως για παράδειγμα το viagra) και δεν γράφονται από τα ταμεία, ενώ, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, έρχονται νέες περικοπές στα λεγόμενα φάρμακα ευρείας κατανάλωσης (π.χ. στα αντιπυρετικά, τα αναλγητικά και τα αντιφλεγμονώδη).
Σημειώνεται πως κατά μέσον όρο σήμερα η συμμετοχή των ασφαλισμένων στα φάρμακα διαμορφώνεται στο 20%, καθώς μπορεί να είναι από μηδενική έως και 25%. Αυτό πρακτικά σημαίνει πως ο κάθε ασφαλισμένος καλείται να βάλει από την τσέπη του τουλάχιστον 300 ευρώ τον χρόνο για τα φάρμακά του (εκτός από τα χρήματα που καταβάλλουν τα ταμεία).
Όμως η κυβέρνηση, ενώ αναζητά νέα εισπρακτικά μέτρα, δεν παίρνει ουσιαστικές πρωτοβουλίες για να βάλει φρένο στη σπατάλη και να νοικοκυρέψει το σύστημα. Άλλωστε οι... κακές γλώσσες λένε πως η δραματική κατάσταση πολλών κλάδων μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως άλλοθι για νέα περικοπή των ασφαλιστικών δικαιωμάτων.
Σε... απλά ελληνικά, επέκταση του μοντέλου ΙΚΑ σημαίνει μείωση για μεγάλες ομάδες ασφαλισμένων των παροχών σε χρήμα, κοινώς των επιδομάτων (π.χ. τοκετού, ασθένειας, λουτροθεραπείας). Επιπλέον μια τέτοια κίνηση θα βάλει τέλος στην ελεύθερη επιλογή γιατρού που σήμερα ισχύει σε πολλά ταμεία και θα οδηγήσει σε πληρωμή μόνο με το κρατικό τιμολόγιο (που καλύπτει το 25% της δαπάνης).
Και μέσα σε όλη αυτή την κατάσταση υπάρχουν δύο υπουργεία που... αγωνίζονται για την «εποπτεία» των κλάδων υγείας. Κανονικά οι κλάδοι υπάγονται στο υπουργείο Απασχόλησης – το οποίο άλλωστε έχει και τον έλεγχο των ταμείων –, αλλά τους «καλοβλέπει» και το υπουργείο Υγείας.
Έτοιμη για έναν ακόμη γύρο αλλαγών στο ασφαλιστικό σύστημα είναι η κυβέρνηση, που έχει ήδη στρώσει το... χαλί για επώδυνες ανατροπές στα όρια ηλικίας και τις συντάξεις. Δέκα «καυτές» αλλαγές στο ασφαλιστικό θα... τρέξουν σε δυόμισι μόλις μήνες, καθώς το 2009 φέρνει νέες περικοπές στα δικαιώματα των εργαζομένων.
Κοινώς οι ασφαλισμένοι, πριν συνέλθουν από το σοκ των σαρωτικών ενοποιήσεων στα ταμεία, καλούνται άλλη μια φορά να κάνουν θυσίες χωρίς αντίκρισμα, αφού μόλις δύο από τις δέκα αλλαγές που θα «τρέξουν» τη νέα χρονιά είναι ευνοϊκές – οι υπόλοιπες πετσοκόβουν κεκτημένα δικαιώματα.
Μεγάλοι χαμένοι από τις αλλαγές είναι όσοι θέλουν να βγουν σε πρόωρη σύνταξη, οι μητέρες ανηλίκων που καλύπτονται από το ΙΚΑ, οι εργαζόμενοι σε δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα και οι μερικώς ή προσωρινά απασχολούμενοι, που κινδυνεύουν να μείνουν χωρίς περίθαλψη! Από τις δέκα ρυθμίσεις οι έξι πρώτες περιλαμβάνονται στον τελευταίο ασφαλιστικό νόμο, ενώ οι υπόλοιπες τέσσερις προβλέπονται σε παλαιότερους νόμους (π.χ. νόμο Ρέππα) και εφαρμόζονται σταδιακά.
Αναλυτικά οι δέκα αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα που κάνουν «πρεμιέρα» τη νέα χρονιά είναι οι εξής:
1 Μειώνεται 6% η πρόωρη σύνταξη – από 4,5% σημερινή μείωση – για κάθε έτος πρόωρης αποχώρησης. Αυτό σημαίνει πως όποιος φύγει πέντε χρόνια νωρίτερα θα πάρει σύνταξη μειωμένη κατά 30%. Παράδειγμα: ασφαλισμένος με συντάξιμο μισθό 1.450 ευρώ, αν αποχωρήσει μία πενταετία νωρίτερα, δικαιούται σήμερα μειωμένη σύνταξη 775 ευρώ. Από τη νέα χρονιά η σύνταξη κατακρημνίζεται στα 700.
2 Αυξάνονται τα όρια συνταξιοδότησης των μητέρων με ανήλικα παιδιά, που καλύπτονται από το ΙΚΑ. Το μέτρο αφορά όσες γυναίκες ασφαλίστηκαν μετά την 1.1.1993 και προβλέπει σταδιακή αύξηση – 12 μήνες ανά έτος – της ηλικίας συνταξιοδότησης για να πάει από τα 50 στα 55 έτη. Αυτό σημαίνει πως το 2009 το όριο ηλικίας θα πάει στο 51ο έτος, το 2010 στο 52ο κ.λπ.
Επιπλέον σταδιακά μέχρι το 2013 αλλάζουν τα όρια συνταξιοδότησης και για τις «παλαιές» ασφαλισμένες, που καλύπτονται από το ΙΚΑ, τα ειδικά ταμεία, τα ταμεία Τύπου κ.ά.
3 Αυξάνονται οι απαιτούμενες ημέρες ασφάλισης για τις παροχές ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης: από 1.1.2009 αρχίζει η προσθήκη 10 ενσήμων ανά έτος, ώστε τα ένσημα για παροχές σε είδος να πάνε σταδιακά από τα 50 στα 100 (το 2009 θα απαιτούνται 60 ημέρες ασφάλισης). Για τις παροχές σε χρήμα τα απαιτούμενα ένσημα του χρόνου θα είναι 110, ενώ θα φτάσουν τα 120. Οι αλλαγές θα επεκταθούν ακόμη και σε όσους απασχολούνται σε οικοδομοτεχνικές εργασίες.
κυβερνητικοί επιμένουν πως οι αλλαγές στο ασφαλιστικό έχουν στόχο τα... ρετιρέ.
4 Λεηλατείται το 10% των κοινωνικών πόρων, με το πρόσχημα της στήριξης των «φτωχών» ταμείων. Τα χρήματα αυτά κατευθύνονται στο Ασφαλιστικό Κεφάλαιο Αλληλεγγύης Γενεών, μπας και καλυφθούν όπως όπως τα οικονομικά προβλήματα των ταμείων. Ουσιαστικά η κυβέρνηση, αντί να εξασφαλίσει νέους πόρους για το σύστημα, μεταθέτει το πρόβλημα στο άμεσο μέλλον... τιμωρώντας τα υγιή ταμεία (μηχανικών, δικηγόρων, δημοσιογράφων κ.λπ.).
5 Δίνεται παράταση μέχρι τέλος του 2009 για τη χορήγηση αναλογικής σύνταξης σε όσους έχουν συμπληρώσει 3.500 ημέρες ασφάλισης. Αναγκαία προϋπόθεση, οι υποψήφιοι συνταξιούχοι να έχουν συμπληρώσει το 65ο έτος. Πρόκειται για παλαιότερη θετική διάταξη, η ισχύς της οποίας επεκτάθηκε προσωρινά (οπότε όσοι ενδιαφέρονται να υπαχθούν στη ρύθμιση πρέπει να σπεύσουν).
6 Πετσοκόβεται η λίστα με τα βαρέα και ανθυγιεινά επαγγέλματα. Το πρώτο μέρος του πορίσματος είναι έτοιμο και προβλέπει την εξαίρεση από τον κατάλογο πάνω από 100 εργασιακών χώρων και ειδικοτήτων! Επιπλέον όσα επαγγέλματα παραμείνουν στη νέα λίστα θα χωριστούν σε τέσσερις κατηγορίες, ανάλογα με την επικινδυνότητα της εργασίας.
Με βάση την πρόταση της επιτροπής μόνο η τέταρτη κατηγορία – με λιγότερα από δέκα επαγγέλματα – θα προβλέπει διατήρηση του καθεστώτος πρόωρης συνταξιοδότησης. Αφήστε που σε όσα επαγγέλματα εξαιρεθούν από το ειδικό αυτό καθεστώς έρχεται αύξηση ορίων ηλικίας κατά πέντε χρόνια, μείωση μισθού έως 250 ευρώ και περικοπή συντάξεων έως και 20%.
Μέχρι τέλους του έτους θα είναι έτοιμο και το δεύτερο μέρος του πορίσματος, που θα καθορίζει ποια επαγγέλματα πρέπει να μπουν στο ειδικό αυτό καθεστώς. Στόχος είναι η ένταξη περιορισμένου αριθμού ειδικοτήτων στη λίστα με τα βαρέα να αποτελέσει «δόλωμα» για να περάσουν ευκολότερα οι ανατροπές.
Κοινώς τα επαγγέλματα που θα... πεταχτούν από το ευνοϊκό καθεστώς θα είναι πολύ περισσότερα απ’ αυτά που θα ενταχθούν στα βαρέα! Για να χρυσώσει το χάπι η κυβέρνηση υπόσχεται πως οι ανατροπές θα αφορούν μόνο στους νέους ασφαλισμένους, δηλαδή όσους μπουν στην αγορά εργασίας το 2009.
7 Αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού των συντάξεων στο δημόσιο αλλά και στα ειδικά ταμεία για τα χρόνια μετά το 2008. Το μέτρο προβλέπεται στον Ν. 3029/02 – δηλαδή δεν έχει καμία σχέση με την πρόσφατη ασφαλιστική μεταρρύθμιση – και εφαρμόζεται σταδιακά. Για ασφαλισμένο που θα συνταξιοδοτηθεί μετά το 2008, τα έτη ασφάλισης που έχουν συμπληρωθεί μέχρι τις 31.12.2007 θα υπολογιστούν με το παλαιό καθεστώς. Δηλαδή με βάση τον τελευταίο μισθό και με ποσοστό αναπλήρωσης 80%.
χρόνια το ποσοστό αναπλήρωσης μειώνεται από το 80% στο 70% (το 2009 θα είναι στο 78%). Σταδιακά επίσης από τον τελευταίο μισθό πάμε στις αποδοχές της τελευταίας πενταετίας, οπότε υπάρχει σταδιακά μείωση της σύνταξης για όσους παραμείνουν εργαζόμενοι αρκετά χρόνια μετά την παραπάνω ημερομηνία ώστε να θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα.
Παράδειγμα: Δημόσιος υπάλληλος με πανεπιστημιακή εκπαίδευση ύστερα από μία πενταετία (το 2012) θα πάρει με 30 έτη υπηρεσίας κύρια σύνταξη 991 ευρώ. Με το παλαιό καθεστώς θα έβαζε στην τσέπη 1.005 ευρώ.
8 Μειώνεται 4% το ποσό βασικής σύνταξης του ΟΓΑ με βάση παλαιότερους νόμους. Πάντως η μείωση – που οδηγεί σε κατάργηση της βασικής σύνταξης για όσους συνταξιοδοτηθούν μετά το 2027 – δεν οδηγεί σε μικρότερη σύνταξη από το ταμείο διότι αυξάνεται με μεγαλύτερο ποσό η κύρια σύνταξη.
9 Ενσωματώνεται το επίδομα θέσης ευθύνης στον συντάξιμο μισθό των δημοσίων υπαλλήλων, οι οποίοι θα βάλουν περισσότερα χρήματα στην τσέπη. Το 30% της διαφοράς που προκύπτει στη σύνταξη έχει ήδη καταβληθεί, το 30% θα δοθεί την 1.1.2009 και «μένει» το 40% για το 2010.
10 Λήγει στις 12.2.2009 η διάταξη που διευκολύνει τη συνταξιοδότηση των ανέργων. Με βάση τη ρύθμιση, όσοι είναι άνεργοι για δυο χρόνια μπορούν να πάρουν σύνταξη ακόμη κι αν δεν έχουν συμπληρώσει 100 ημέρες ασφάλισης τον χρόνο την τελευταία πενταετία.
Αναγκαία προϋπόθεση είναι να έχουν συμπληρώσει το 55ο έτος της ηλικίας οι γυναίκες και το 60ό οι άνδρες. Οι εκπρόσωποι των εργαζομένων πιέζουν να παραταθεί η ισχύς της διάταξης, ωστόσο ακόμη δεν υπάρχει κυβερνητική απάντηση.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου