Δυστυχώς μέσα από τα ΜΜΕ δε μπορούμε να ενημερωθούμε για όλα όσα συμβαίνουν στην Ιταλία. έτσι ελάχιστα γνωρίζουμε για το κίνημα του “Ανώμαλου Κύματος” στην Ιταλία, ένα κίνημα φοιτητών-μαθητών κι εργαζόμενων που αντιτίθεται στο νέο νόμο της Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης της Gelmini (η Maria Stella Gelmini είναι η Υπουργός Παιδείας της Ιταλίας, που οι φοιτητές την αποκαλούν ‘Gelminator’.
Το κίνημα αυτό είναι το ισχυρότερο και το πιο αποφασιστικό κίνημα που γνώρισε η Ιταλία στο πλαίσιο της εκπαίδευσης από τη δεκαετία του 1990. Σε μεγάλο βαθμό μέσα στο πνεύμα και τις δράσεις του νέου αυτού κινήματος βρίσκεται το πρόσφατο παράδειγμα των Γαλλικών αγώνων ενάντια στο C.P.E .
Στις 25 Ιουνίου 2008, η κυβέρνηση Μπερλουσκόνι πέρασε ένα διάταγμα που αφορούσε τον τομέα της Εκπαίδευσης κι είχε την ονομασία ‘Επείγουσες διευθετήσεις για οικονομική ανάπτυξη, απλούστευση, ανταγωνιστικότητα, σταθεροποίηση των δημόσιων οικονομικών και της εξισορρόπησης φόρων.’ Αυτό έγινε ο προσωρινός Νόμος 133 στις 5 Αυγούστου 2008.
Το μεταρρυθμιστικό αυτό πρόγραμμα δεν ήταν και τόσο διαφορετικό στην έμπνευσή του από την προηγούμενη μεταρρύθμιση, που είχε υλοποιηθεί από την κεντρο-αριστερή κυβέρνηση το 1997 (τη μεταρρύθμιση Berlinguer) κι η οποία είχε αρχίσει να εξασθενίζει το δημόσιο πανεπιστημιακό σύστημα. Η νέα μεταρρύθμιση της Gelmini ή το νομοσχέδιο 133 αποσκοπεί σε μια πλήρη αναμόρφωση του εθνικού εκπαιδευτικού συστήματος παράλληλα με διάφορες οικονομικές προτάσεις για τη μείωση της δημόσιας χρηματοδότησης της εκπαίδευσης και της έρευνας. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές αφορούν όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης, από τα δημοτικά σχολεία μέχρι τα πανεπιστήμια. Μεταξύ άλλων, η μεταρρύθμιση αποσκοπεί:
- Στην επιστροφή στον ένα και μοναδικό δάσκαλο στις τάξεις του δημοτικού σχολείου. (Ως τώρα έχουμε διαφορετικούς δάσκαλους για διαφορετ ικά μαθήματα.)
- Στην εισαγωγή της υποχρεωτικής ένδυσης με ειδική στολή των μαθητών των δημοτικών σχολείων.
- Στη δημιουργία ξεχωριστών τάξεων στα δημοτικά σχολεία για Ιταλούς και για ξένους μαθητές που δεν μιλούν τα Ιταλικά.
- Στην επανεισαγωγή του βαθμού ‘διαγωγής,’ που θα χρησιμοποιείται για να αποφασίζεται αν ο μαθητής θα περνά ή όχι στην επόμενη χρονιά.
Οι προτάσεις αυτές συνοδεύονται με τη μείωση, σ’ όλα τα επίπεδα, της χρηματοδότησης για την εκπαίδευση. Ιδιαίτερα, υπάρχουν προτάσεις για τη μείωση του αριθμού των εργαζόμενων στον τομέα της εκπαίδευσης και, φυσικά, δεν υπάρχο υν καθόλου σχέδια για την ενσωμάτωση των εκατομμύριων επισφαλών εργαζόμενων, που δουλεύουν στον τομέα αυτό για χρόνια τώρα. Το θέμα είναι εντελώς παρόμοιο και στο πανεπιστημιακό πλαίσιό του, όπου χιλιάδες επισφαλείς διδάσκοντες κι ερευνητές, που στην πραγματικότητα συμμετέχουν σ’ ερευνητικές ομάδες, δεν έχουν κανένα εγγυημένο εισόδημα για το μέλλον. Η μείωση της ποιότητας διδασκαλίας θα γίνει αισθητή στα δημοτικά σχολεία, αλλά θα γίνει περισσότερο αισθητή στα πανεπιστήμια. Ένα σημαντικό θέμα είναι η μείωση του εργατικού δυναμικού κι η απουσία των οποιω νδήποτε λύσεων για τους εργαζόμενους, που βρίσκονται εγκλωβισμένοι μέσα σ’ ένα σύστημα, το οποίο βασίζεται στην κουλτούρα της πολύ επισφαλούς εργασίας (ιδιαίτερα για τους πανεπιστημιακούς ερευνητές).
Το θέμα της χρηματοδότησης έχει μεγάλη βαρύτητα για τα πανεπιστήμια. Ο νεοφιλελευθερισμός του νόμου αυτού ωθεί τα πανεπιστήμια να γίνουν ιδιωτικά ιδρύματα, εξαρτώμενα από ιδιωτικά κεφάλαια. Ο έσχατος στόχος είναι η δημιουργία ενός εκπαιδευτικού συστήματος, στο οποίο υπάρχουν τα ‘σχολεία αριστείας’ (δημόσια κι ιδιωτικά), που απορροφούν το μεγαλύτερο μέρος των διατιθέμενων χρηματικών πόρων. Ένα τέτοιο σύστημα θα οδηγήσει τελικά σε αποδυνάμωση τα πιο πολλά από τα υπόλοιπα πανεπιστήμια.
Το Σεπτέμβριο, άρχισε να δίνεται μια άμεση απάντηση στις ‘μεταρρυθμίσεις,’ όταν τα σχολεία και τα πανεπιστήμια ξανάνοιγαν μετά τις διακοπές. Ένα νέο κίνημα αρχίζει. Στις 3 Οκτώβρη 2008, το αυτόνομο δίκτυο των συλλογικότητων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βγαίνει στους δρόμους της Ιταλίας. Η Gelmini ακυρώνει μια εμφάνισή της στις 13 Οκτώβρη 2008 σ’ ένα συμπόσιο στο Μιλάνο λ όγω του φόβου των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας κι είναι εκείνον τον καιρό, καθώς αρχίζουν τα μαθήματα στα πανεπιστήμια, που ακούγεται ο πρώτος φλοίσβος του Κύματος: ‘Δεν θα πληρώσουμε εμείς για τη δική σας κρίση,’ ‘Κόψτε την οικονομική ενίσχυση στις τράπεζες και τις πολεμικές αποστολές, όχι στα σχολεία και τα πανεπιστήμια,’ ‘Είμαστε η κοινωνία που έρχεται! Δεν είμαστε το πρόβλημα! Είμαστε η λύση.’ Βδομάδα με τη βδομάδα, το κίνημα μεγαλώνει: στα δημοτικά σχολεία, όπου δάσκαλοι, γονείς και παιδιά ενωμένοι στην καταγγελία των μεταρρυθμίσεων, στις συλλογ ικότητες της μέσης εκπαίδευσης, που δικτυώνουν τους αγώνες τους συχνά μέσα από μπλογκ και σάϊτ του Ίντερνετ, στα πανεπιστήμια, όπου οι επισφαλείς διδάσκοντες των σχολών συμμετέχουν στις συνελεύσεις των φοιτητών για να συζητήσουν για την κρίση. Νέα συνθήματα ακούγονται: ‘Αρχίσαμε για να μη σταματήσουμε’ ‘Ποτέ δεν θα ξαναγυρίσουμε πίσω!’
Στις 17 Οκτώβρη 2008, η εθνική απεργία που διοργανώθηκε από κάποια Ιταλικά συνδικάτα ενάντια στην κυβέρνηση Μπερλουσκόνι γίνεται η πρώτη μέρα δράσης κατά της Gelmini. 300.000 άνθρωποι διαμαρτύρονται στη Ρώμη. Χιλιάδες φοιτητές ξεκόβονται από το κύριο μέρος της διαδήλωσης, υπερφαλαγγίζουν την αστυνομία και περικυκλώνουν το Υπουργείο Παιδείας. Παρόμοια συμβάντα λαμβάνουν χώρα και στο Μιλάνο, όπου μια αποκομμένη ομάδα φοιτητών ξεχύνεται στους δρόμους μπλοκάροντας την κυκλοφορία, πριν ένα πλήθος μαθητών, φοιτητών, επισφαλών δάσκαλων κ.λπ. κατορθώσουν να πολιορκήσουν το Υπουργείο Παιδείας του Μιλάνου.
Την επόμενη βδομάδα, οι διαδηλώσεις διαμαρτυρίας κλιμακώνονται. Στις 21 Οκτώβρη 2008, γίνονται συνελεύσεις σε πολλά πανεπιστήμια και για μια ακόμη φορά οι φοιτητές βγαίνουν στους δρόμους, μπλοκάροντας την κυκλοφορία και μετά πηγαίνοντας στους σιδηροδρομικούς σταθμούς για να τους μπλοκάρουν κι αυτούς. Στο Μιλάνο, η αστυνομία απαντά με χτυπήματα με κλομπ στο σταθμό Cadorna. Η ανταπόκριση των φοιτητών είναι να μένουν ομαδικά καθισμένοι στους δρόμους (st-ins) αναστατώνοντας την κυκλοφορία της πόλης.
Μετά από ένα κάλεσμα των φοιτητών από το κατειλημμένο Πανεπιστήμιο La Sapienza της Ρώμης, λαμβάνει χώρα η Μέρα των τοπικών κινητοποιήσεων στις 7 Νοέμβρη 2008 κι ακολουθεί η μεγάλη διαδήλωση στη Ρώμη, μια βδομάδα αργότερα, στις 14 Νοέμβρη 2008.
Ένα από τα σημαντικότερα συμβάντα που βγήκαν από το Κύμα ήταν μια διήμερη ανοιχτή συνέλευση, η οποία έγινε στο κατειλημμένο Πανεπιστήμ ιο Sapienza το Νοέμβρη του 2008. Ήταν μια μαζική εκδήλωση διάλογου και σχεδιασμού της περαιτέρω δυναμικής και των δράσεων του Κύματος. Τρία ήταν τα κύρια θέματα που χιλιάδες φοιτητές απ’ όλη τη χώρα συζήτησαν: 1) Η Διδασκαλία: πώς το πανεπιστημιακό σύστημα στριμώχνει τους φοιτητές να γίνουν ένα παθητικό ‘ανθρώπινο κεφάλαιο,’ όταν η έμφαση δίνεται στη δημιουργία ενός τελικού προϊόντος – ενός εκσυγχρονισμένου και πειθαρχημένου εξατομικευμένου εργάτη έτοιμου να διεκδικήσει τη θέση του/της στην αγορά εργασίας. 2) Η Κοινωνική Πρόνοια και το Δικαίωμα στην Εκπαίδευση: πώς τα δίδακτρα και τα χρέη των φοιτητών λειτουργούν σαν ένα είδος ‘ιδιωτικής πρόνοιας,’ εξασφαλίζοντας την υποτέλεια, την ιδεολογία του εργασιακού αποκλεισμού των πολλών. 3) Η Κατάρτιση κι η Απασχόληση: μια κριτική επαναξιολόγηση της νεοφιλελεύθερης προοπτικής της εκπαίδευσης, για να διαχωριστεί η μάθηση από τις ‘ανάγκες’ της οικονομίας. Ένα αίτημα θα ήταν ο κοινωνικός μισθός για τους φοιτητές (και, φυσικά, και πέρα απ’ αυτούς!). Αυτό που είναι σημαντικό είν αι ‘η εξάλειψη των ιεραρχιών και των αποκρυσταλλώσεων της εξουσίας’ στο πανεπιστήμιο, έτσι ώστε να καταστεί δυνατό στη μάθηση και την παραγωγή γνώσης να γίνουν και πάλι αυτόνομες, περιεκτικές και δημοκρατικές διαδικασίες.
Οι συζητήσεις της Sapienza ήσαν ξεκάθαρες κι ενωτικές. Οι φοιτητές κι οι ερευνητές δεν υπερασπίζονται το πανεπιστήμιο έτσι όπως είναι. Θέλουν την ‘αυτο-μεταρρύθμιση’ (‘autoriforma’): να αναμορφωθούν τα πανεπιστήμια από τις ίδιες τις δυνάμεις τους. Το κρίσιμο θέμα των συζητήσεων ήταν ότι οποιαδήποτε μεταρρύθμιση πρέπει να έρχεται από τα κάτω, από τους ίδιους τους φοιτητές.
Η 28η Νοέμβρη 2008 ήταν μέρα πανεθνικής δράσης, δράσης με πολλές διαδηλώσεις, μαθήματα στους δρόμους (teach-ins) και μπλοκαρίσματα. Μια γενική απεργία έχει προγραμματιστεί για τις 12 Δεκέμβρη 2008. Ένα ριζοσπαστικό κάλεσμα έχει ανακοινωθεί για μια βδομάδα δράσεων πριν την απεργία, που θα εστιασθούν στην πάλη για ένα άμεσο έσοδο μέσα από τις μαζικές πρακτικές των φοιτητών υπέρ της ‘αυτο-ελάττωσης των τιμών’ (‘auto-riduzione’), με την οποία μόνο ένα ορισμένο ποσοστό των τιμών θα πληρώνεται σε καντίνες, σε μέσα δημόσιας μεταφοράς και δημόσιας διασκέδασης (σ ινεμά, θέατρο κ.λπ.).
Το σύνθημα “Δεν θα πληρώσουμε εμείς για τη δική σας κρίση” γίνεται ένα είδος συλλογικής κραυγής για όλους αυτούς βιώνουν μια αυξανόμενη αβεβαιότητα για το μέλλον τους.
Δράσεις: Μπλοκάρεται η κυκλοφορία της πόλης, η κοινωνική αλληλεγγύη είναι διάχυτη (και, απ ό,τι λένε, το μπλοκάρισμα της Via Tiburtina στη Ρώμη, χωρίς τον κίνδυνο να σε πα τήσουν τα αυτοκίνητα, είναι κάτι το μοναδικό. Και μάλιστα όταν γίνεται με την παρότρυνση και τη χαρά και των ίδιων των οδηγών είναι κάτι σαν θαύμα). Κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων διαμαρτυρίας, των κινηματικών δράσεων και μέσα από τις σφυγμομετρήσεις των ΜΜΕ, έχει έχει φανεί η αμέριστη υποστήριξη του κόσμου –γεγονός πρωτοφανές στην πρόσφατη ιστορία της Ιταλίας. Οι κινηματικές δράσεις συνοδεύονται από αφίσες, που κρέμονται κάτω από παράθυρα, σ’ αλληλεγγύη με το κίνημα, και που περιέχουν τη φράση: “Έχουν δίκιο!” . Τα τελευταία χρόνια κάτι τέτοιο ήταν εντελώς ασυνήθιστο στην Ιταλία!
Ένα άλλο σύνθημα που ξεπρόβαλε είναι το “Δεν φοβάμαι!”: κάτι που διακηρύχθηκε αμέσως μετά τις απειλές του Μπερλουσκόνι να χρησιμοποιήσει την αστυνομία και τα ΜΑΤ, για να διώξει τους καταληψίες των σχολείων και των πανεπιστήμιων, και τις δηλώσεις του ότι οι ‘καταλήψεις είναι πράξεις βίας’ (3). Το ίδιο σύνθημα επίσης χρησιμοποιήθηκε κατά τις βίαιες προκλητικές επιθέσεις των οπλισμένων φασιστικών ομάδων.
στις 15-16 Νοέμβρη 2008
Το σύνθημα αυτό παριστά μια εναλλακτική πρόταση και μια αντίθεση απέναντι στο μοντέλο της “ασφάλειας υπεράνω πάντων,” που χρησιμοποιείται από όλα τα Ιταλικά πολιτικά κόμματα σαν μια μορφή διαχείρισης της εξουσίας. Η σύνδεση μεταξύ του ‘δεν θα πληρώσουμε για τη δική σας κρίση’ και του ‘δεν φοβόμαστε’ είναι ταυτόχρονα ένα πρόγραμμα πάλης και μια δήλωση ριζοσπαστικής άρνησης απέναντι στην επιβολή του οικονομικού μοντέλου.
Μεγάλο ενδιαφέρον έχουν οι μορφές πάλης που χρησιμοποιούνται: Από την 1η Νοέμβρη 2008, υπάρχουν πολλά πανεπιστήμια σε κατάληψη (τουλάχιστον 20) και δεκάδες σχολεία σε κατάληψη παντού στην Ιταλία, όχι μόνο στις κύριες πόλεις. Στις περισσότερες πόλεις, το κίνημα έχει οργανώσει σειρά υπαίθριων συναντήσεων και μαθημάτων. Δεκάδες δάσκαλοι (μεταξύ των οποίων ο αριστερός θεατρικός συγγραφέας Dario Fo κι η αστροφυσικός Margherita Hack) έχουν παραδώσει δημόσια μαθήματα και διαλέξεις πάνω σε θέματα ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος, αλλά και σε κινηματικά θέματα. Τέτοια υπαίθρια συμβάντα πραγματοποιήθηκαν από καθηγητές, ερευνητές, αλλά επίσης κι από ομάδες φοιτητών, που ασκούν μια συνειδητή λειτουργία αυτο-μόρφωσης (‘auto-formazione’). Όπως στις υπαίθριες συγκεντρώσεις, και μέσα στα κτίρια των κατειλημμένων σχολείων και πανεπιστήμιων γίνονται μαζικές συνελεύσεις, όπου το Κύμα συζητιέται κι οι δράσεις αποφασίζονται, τα πλακάτ κι οι αφίσες φτιάχνονται, αλλά ακόμη και τα ζητήματα της παιδείας και των πανεπιστημιακών θεσμών συζητιούνται. Μερικές φορές, τέτοιες συνελεύσεις διαρκούν όλο το βράδυ και σ’ αυτές οι συμμετέχοντες μιλούν για το ‘Ελεύθερο Πανεπιστήμιο’ και για την ‘Ελεύθερη Γνώση.’
Μπλοκαρίσματα σε σιδηροδρομικούς σταθμούς
Το κίνημα γίνεται ορατό μέσα από διάφορες στρατηγικές, όπως διαδηλώσεις, καθιστικές διαμαρτυρίες (sit-ins), διαμαρτυρίες στα υπουργεία κ.λπ. Μια από τις πιο ενδιαφέρουσες στρατηγικές είναι το μπλοκάρισμα της πόλης: συχνά οι διαδηλωτές μπλοκάρουν την κυκλοφορία των αυτοκίνητων στο κέντρο της πόλης κι οι σιδηροδρομικοί σταθμοί αποτελούν κάποιους από τους σημαντικότερους στόχους τέτοιων δράσεων. Η στρατηγική του μπλοκαρίσματος της πόλης είναι ένας τύπος δημόσιας δράσης, που δεν περιορίζεται μέσα στα όρια των σχολείων ή των πανεπιστήμιων, αλλά, επιπλέον, έχει τη δυνατότητα να εισχωρήσει και να εμπλέξει όλους τους άνθρωπους, όχι μόνο τους φοιτητές.
Το κίνημα έχει επίσης προσπαθήσει να εισχωρήσει και μέσα στα μήντια με συμβολικές δράσεις, όπως εκείνη της εισβολής στο Φεστιβάλ Ταινιών της Ρώμης (με το σύνθημα: ‘Αυτό το έργο είναι παλιό!’) κι έχει τότε αντιμετωπίσει, σε περισσότερες από μια φορές, τη σκληρή αστυνομική καταστολή. Οι αστυνομικοί του Μπερλουσκόνι βαρούν με τα κλομπ και δέρνουν τους φοιτητές στη Ρώμη, στο Μιλάνο και στη Μπολόνια, αλλά δεν έχουν πετύχει να πτοήσουν και να μειώσουν τη δύναμη του Κύματος
Ένα από τα σημαντικότερα ζητήματα είναι η μη εμπλοκή των πολιτικών κομμάτων σ’ αυτό το κίνημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου